İNSAN GÜCÜ ÖNEMİ Sağlık insan gücü dünya'da durum
- Devletlerin en önemli görevlerinden biri toplumun sağlıklı bir ortam içerisinde yaşamasını sağlamak,
- Sağlık yaşam düzeyini yükseltmek ve bunun için gerekli altyapıyı oluşturmaktır.
- Etkili bir sağlık hizmeti sunabilmek için uygun fiziki mekanlara Yeterli araç ve gerece ihtiyaç olmakla birlikte, Bu hizmetlerin sunumunda temel unsur insandır.
- Sağlık hizmetlerinin toplumun değişen ihtiyaçlarına göre sürdürülebilmesinde en önemli güç insan gücüdür.
- İnsan gücü tarihin her döneminde yapılan işin temel unsuru ve belirleyicisi olmuştur.
İNSAN GÜCÜ ÖNEMİ:
Sağlık insangücü “kamu ya da özel tüm sağlık kesiminde toplumun ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetini üreten personelin tamamı”na verilen bir addır.
Sağlık insangücü planlaması ise “topluma bugün sunulan ve gelecekte sunulacak sağlık hizmetlerini gerçekleştirmek üzere sağlık çalışanlarının yeterli nicelikte, yüksek nitelikte, düzgün bir dağılımla, yerinde bir zamanlama ile ve doğru bir şekilde istihdam edilmesi” olarak tanımlanmaktadır. toplumun kısa, orta ve uzun vadede gereksinimlerini, coğrafi,ekonomik ve sosyokültürel özellikler ile maliyet /etkin sağlık hizmeti sunumu oranı dikkate alınarak sağlık insan gücünün planlanması, istihdamı ve yönetimi olarak ifade edilebiliriz.
Sağlık hizmetlerinin hakkaniyete uygun (herkese ve ihtiyaç duyduğu anda) verilebilmesi için, bu hizmetleri yürütecek sağlık insan gücünün,çağdaş sağlık hizmeti ihtiyacına uygun bilgi, beceri ve tutumlara sahip, sağlık sorunlarını takım anlayışı içinde çalışarak çözebilecek şekilde evrensel niteliklere ve ülke gerçeklerine göre yetiştirilmesi,üretken bir şekilde değerlendirilmesi ve ülke çapında dengeli bir şekilde planlanması ve istihdam edilmesi gerekmektedir. Rekabet gücünün ana unsurlarından olan insan gücü, doğru bir şekilde planlanmalı ve niteliği hızla geliştirilmelidir.
Bu insan gücünün, iş hayatı paralelinde sürekli eğitimleri desteklenmeli ve devam ettirilmelidir.
İNSAN GÜCÜ PLANLAMASININ TEMEL GEREKÇELERİ
Kaynakların etkili ve verimli kullanılması, israfın önlenmesi ve sağlık hizmeti ihtiyacını karşılayabilmesi için, insan gücü planlamasına ihtiyaç vardır.
Bugün sahip olduğumuz iş gücü, geçmiş yıllarda pek çok kişi yada kuruluşça alınan, büyük veya küçük ölçüdeki kararlara göre sürdürülen planlama sonucunda oluşmuştur.
Sağlık çalışanlarının büyük bir kısmının kamu kaynakları iyileştirilip istihdam edilmesi nedeniyle, planlama büyük ölçüde kamu tarafından yapılmıştır.
Planlamada, eğitim ve sağlık otoritelerinden, hangi nitelikte vene sayıda çalışana ihtiyaç duyulduğu, bu personelin dağılımı ve görevleri konusunda kararlar almaları beklenir.
İnsan gücü planlaması, bu kararların doğru alınmasını,zamanında ve olması gereken şekilde gerçekleşmesini sağlamalıdır.
Gerçekçi olmayan veya yetersiz planlamalar, sistemin üretkenliğini azaltır, işleyişini ciddi olarak bozar, maliyeti artırır, kaynakların dengesiz dağılımına neden olur.
Sonuçta toplumun ihtiyaç duyduğu yerde, zamanda ve hakettiği nitelikte sağlık hizmeti alması güçleşir.
Öyleyse, gerçekçi, uygulanabilir, kısa, orta ve uzun vadeli sağlık insangücü planlarının yapılması bir zorunluluktur.
1-Gereksinim Yöntemi:
Toplumun sağlıkla ilgili ihtiyaçları uzmanlar ve planlamacılar tarafından belirlenir.
Gereksinimi olmasına rağmen bilinçli olmadığı için toplum,sağlık hizmetlerine yeterince başvurmayabilir.
Bu durumda epidemiyolojik verilere göre ihtiyaçlar belirlenir.
Bireyler çevreleriyle değerlendirilip risk altındaki grupların alması gereken sağlık hizmetlerini belirlemek gerekir.
Bu yaklaşımla, bebekler, çocuklar, gebeler, kadınlar, yaşlılar ve çalışan nüfus için minimum hizmet gereksinimlerine göre insangücü planlaması yapılır.
2) İstihdam Yöntemi: Kurumların kadroları, doluluk oranları ve istihdamı gerçekleştirecek kurumların iş kapasitelerine göre personel gereksinimi belirlenir. Norm kadro çalışması bu yönteme göre yapılmış fakat tek başına bu yöntemi baz aldığından sonuç vermemiştir.
3) Başvuru Yöntemi: Sağlık hizmetinde başvurular dikkate alınır. Kişi başına düşen yıllık ortalama başvuru sayıları tespit edilir.
Böylece sağlık hizmetine olan başvurunun yılda 5-6 olduğuyerlerle, yılda 1 olduğu yerler arasında insangücü dağılımıtekrar değerlendirilir
.4) Hedef Yöntemi: Görevli kurum kendisine hedefler koyar ve buhedeflere ulaşmak için plan yapar.
5) İnsangücü/Nüfus Oranı Yöntemi:
En yaygın kullanılan yöntemdir, nüfusa yönelik olarak insangücü hesabı yapılır.
Örneğin bir hekime veya bir hemşireye düşen nüfusplanlanarak buna göre insangücü istihdamı yapılır.
Bulunan oranlar, personel değişkenliği ve nüfus hareketlilikleri dikkate alınarak gelecek yıllara yansıtılır.
Fakat, tek başına bu yöntem de hatalı planlamaya sebep olur.
Sağlık otoriteleri, sağlığı kar amacıyla kullanmak isteyen grupların çıkarlarını değil toplumun tümünün sağlık gereksinimlerini dikkate almalı, ülke koşullarına göre gerçekleşebilir planlamalar yapmalıdır.
Ülkemizin sosyoekonomik durumunu, coğrafi şartlarını ve kültürel yapısını dikkate alıp tek bir yöntem yerine bunlardan birkaçını kullanarak kendimize uygun kısa, orta ve uzun vadeli bir planlama yapmamız gerekir.
Kullanılan Ölçütler; Önce genel olarak bir durum saptaması yapılması ve bilgi toplanması gerekir. Doğru bir planlama için gerekli ölçütlerve ön veriler şu başlıklar altında toplanabilir;
1. Sağlık İnsangücü Verileri;
a) Genel olarak sağlık insangücünün sayısal durumu,
b) Bölgelere, illere ve kurumlara göre dağılımı,
c) Sağlık kuruluşlarının sayıları, istihdam kapasiteleri,
d) Yıllık mezun sayıları ve eğitim kurumlarının kapasiteleri,
e) Aktif iş yaşamından çekilen personel sayıları.
2. Nüfusun sağlık hizmetlerini kullanım durumu
:a) Yaş, cinsiyet ve bölgeye göre kişi başına yıllık başvuru sayıları
b) Sağlık hizmetine yönelik toplumun bilgi, tutum ve davranışı
c) Sağlık hizmetine ulaşamama nedenleri vb.
3. Sağlık düzeyi göstergeleri
:a) Yaş, cinsiyet ve bölgelere göre morbidite, mortalite, fertiliteoranlarıb) Çevre sağlığı, beslenme ve diğer göstergeler
4. Demografik veriler :
a) Yaş ve cinse göre nüfus durumu
b) Nüfusun bölgesel dağılımı
c) Nüfusun kır/kent/gecekondu yoğunlukları
d) Göçler, doğumlar, ölümler, doğumda beklenen yaşam süreleri ve geleceğe yönelik tahminler
5. Ekonomik veriler
a) Kişi başına ulusal gelir,
b) Kişi başına sağlık harcamaları,
c) Ulusal gelirden sağlığa ayrılan pay,
d) Genel bütçeden sağlığa ayrılan pay,
e) Sağlık harcamalarının özel ve kamu dağılımı,
f) İşsizlik oranı,
g) Sosyal güvenlik sistemi ve özel sağlık sigortaları.
1. Mevcut insangücü ve hizmetlerle ilgili sağlık insangücüdurum raporu2. Gelecekteki insangücü arzı3. İnsangücü ihtiyaçları – sayı, nitelik ve dağılım4. Arzla gereksinimler arasındaki uyumsuzlukların tespiti5. Uyumsuzlukların giderilmesi6. Örgütsel ve yönetimsel problemler7. İnsangücü stratejisi ve taslak plan8. Ayrıntılı sağlık insangücü geliştirme planı
9. Uygulama ve izleme / denetim
1. Makro planlarla, mikro planların örtüşmemesi,
2. İnsangücü arzı, kayıpları, özel sektör dağılımı, hizmet çıktılarıgibi birtakım verilerin sağlıklı olmaması,
3. Planlamaların kısa süreli ve krizleri atlatma çabasıyla yapılması,krizin geçmesiyle planlamayla ilgili destek ve kaynaklarınortadan kalkması,
4. Hükümetlerin kısa sürede değişmeleri ve buna bağlı önceliklerindeğişmesi,
5. Enflasyon dalgalanmaları ve ekonomik krizlere bağlı bütçekısıtlamaları ve bunun istihdama yansıması,
6. Plan dokümanı ile plan süreci arasında sağlıklı bir dengeninkurulamaması,
7. Eğitim kurumları ile istihdam karar organları arasındaki irtibatınve etkileşimin zayıflığı (Hükümet, öğrenci alımına ve müfredatadirekt müdahil olamayacağından, planlamada ve politikadatavsiyeleri alabilmeli ve destek sağlayabilmelidir.)
,2. Planlamaya esas olacak güvenilir veri bankası oluşturulması,
3. Planlamada uygulanacak yöntemin uygunluğunun tartışılması,
4. İnsangücü tahmin modellerinin ulusal ve bölgesel gerçeklereuygunluğunun test edilmesi,
5. Sağlık insangücü kategorilerinin birlikte birbiriyle ilişkilibiçimde planlanması,
6. Çok sıkı bir şekilde olmasa da planlamanın ülkenin genelsağlık politikasına uygunluğunun sağlanması,
7. Planın uygun değişikliklerle sık sık güncellenmesi,
8. Projeksiyonların makul ve mantıklılığının test edilmesi,
9. Projeksiyonların uzun, uygulamanın ise kısa vadeli yapılması.
11. Devlet Planlama Teşkilatı
2. Yükseköğretim Kurulu
3. Türkiye İstatistik Kurumu
4. Nüfus Etütleri İdaresi
5. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
6. Sivil Toplum Örgütleri ve Dernekler
7. Milli Eğitim Bakanlığı
8. İçişleri Bakanlığı
9. Özel Sağlık Sigorta Kuruluşları
10. AB Genel Sekreterliği
11. Dünya Sağlık Örgütü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder